Nowe technologie w prawie pracy
W dniach 11- 12 czerwca 2018 r. miałam przyjemność uczestniczyć w XVIII konferencji naukowej "Państwo, Gospodarka, Społeczeństwo" organizowanej przez Krakowską Akademię im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Konferencja podzielona była na sekcje tematyczne w obrębie danych Wydziałów.
Podaję linka do programu konferencji: https://www.ka.edu.pl/aktualnosci/konferencje-naukowe/art,30,panstwo-gospodarka-spoleczenstwo-11-12-czerwca-2018-r-.html
Ja, podczas pierwszego dnia obrad wygłaszałam referat w ramach Wydziału Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych, w sekcji - prawo wobec nowych technologii, pt.:"Czy nowe technologie zrewolucjonizują rynek pracy?".
Już teraz mogę odpowiedzieć na to pytanie twierdząco, mając na uwadze analizę badań naukowców Carla B. Frey'a i Michaela A. Osborne'a z Uniwersytetu Oksfordzkiego, którzy opublikowali w 2013 r. wyniki pracy na projektem „The future of employment: How susceptible are jobs to computerisation?”, a także raportu Wise „Czy robot zabierze Ci pracę?", oraz raportu „Aktywni+ Przyszłość Rynku Pracy”. W badaniach wskazywano, które zawody zagrożone są robotyzacją, automatyzacją i zniknięciem z rynku pracy, a które będą zawodami przyszłości.
Przewiduje się, że za około 25 lat cyfryzacja i automatyzacja doprowadzi do tego, że najbardziej pożądanymi i najlepiej opłacanymi zawodami będą te, w których pracuje się na analizie dużych zbiorach danych, w tym danych statystycznych. W związku z tym jeszcze bardziej rozwinie się branża IT i robotyka. Na łatwe znalezienie pracy będą mogli liczyć specjaliści z zakresu Data Scientist, DevOps engineer oraz data engineer, zatem inżynierzy, programiści i developerzy. Będę oni pracowali nad analizą danych, tworzeniem programów i aplikacji oraz rozwojem sztucznej inteligencji.
Z kolei zawodami zagrożonymi wyparciem z rynku pracy będą te, w których pracę ludzką będą w stanie zastąpić roboty, czy nawet drony, ale też prace powtarzalne, monotonne, przy których nie są wymagane specjalistyczne wykształcenie i duże doświadczenie.
W artykule stwierdziłam, że globalizacja, rozwój cywilizacyjny i technologiczny, zasady wolnego rynku, obniżenie inflacji i deficytu budżetowego doprowadziły do rozwoju i przyspieszenia wzrostu gospodarczego, a wraz z tym wzrostem, z biegiem kolejnych lat zaczęła również rozwijać się technologia, która ma duży wpływ na pracę ludzką. Pojawiły i pojawiają się nowe formy pracy, m.in. uberyzacja zatrudnienia, telepraca, praca z zastosowaniem technologii informacyjno-telekomunikacyjnych (ICT based work), praca w ramach platform cyfrowych (crowdworking). W pracach tych, status prawny zatrudnionego nie jest oczywisty.
Nowe technologie są też wykorzystywane przez pracodawcę czy przyszłego pracodawcę, m.in. w zakresie background screening (w tym credit i criminal check czy drug testing), pozyskiwania i wykorzystywania danych biometrycznych, zastosowania technologii identyfikacji radiowej (RFID) poprzez wszczepianie chipa, kontroli linii papilarnych, czy sczytania obrazu z tęczówki oka, np dla kontroli czasu pracownika czy usprawnienia procesów organizacyjnych u pracodawcy. W wystąpieniu rozważałam czy powyższe nie stanowi nadużycia podmiotowego prawa do prywatności i nie narusza wręcz godności ludzkiej.
Odniosłam też nowe technologie, szczególnie w prawie pracy, do Ogólnego Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych z 27.4.2016 r. - RODO1, które weszło w życie 25.5.2018 r., i poprzez swoje obowiązywanie wymusiło zmianę w wielu aktach prawnych, w tym w ustawie z 26.6.1974 r. Kodeks Pracy (w zakresie monitoringu, kontroli poczty służbowej i innych form kontroli).
Refleksja jest dość oczywista, bowiem technologia dosięga każdego z nas w wielu aspektach życia, np. medycyny, pracy, edukacji, nauki, techniki, motoryzacji, social mediów. Powstają i rozwijają się paczkomaty, pralniomaty, dostawa dronami, drukarki 3D (w tym drukujące jedzenie czy np. protezy nóg), hologramy, jedzenie w tabletkach czy w formie pary i możliwości wdychania (jak w saunie), autonomiczne samochody, aplikacje mobilne – wszystko to wpływa na zmianę naszego życia. Niewątpliwie sprzyja temu konsumpcjonizm i nowe „cyber” pokolenie.
Każdy z nas może odpowiedzieć sobie na pytanie na ile chce, aby sztuczna inteligencja ingerowała w jego życie ...?
