Nieuczciwa konkurencja - jakie roszczenia w związku z nową ustawą?
Z CYKLU ZMIANY W PRAWIE
Jeżeli jesteś przedsiębiorcą, kontrahentem, konkurentem przedsiębiorcy, konsumentem lub po prostu osobą, którą dotknęły niedozwolone działania przez co Twoje prawa zostały naruszone np. wskutek:
nieuczciwych działań przedsiębiorcy czy rynkowego potentata stosującego praktyki ograniczające lub zakłócające konkurencję na Twoim rynku usług,
kupowania droższych produktów objętych zmową cenową,
nadużywania pozycji dominującej przez innego przedsiębiorcę,
działającego kartelu, zmowy przetargowej lub działań antykonkurencyjnych podejmowanych przeciwko innym konkurentom
- powinieneś mieć świadomość swoich szerszych praw i roszczeń, które Ci przysługują - od 27.06.2017 r. w związku z wejściem w życie ustawy z 21.04.2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji (Dz.U. poz. 1132), tzw. private enforcement.
Jak wypowiedziała się Wiceprezes UOKiK, Bernadeta Kasztelan-Świetlik: "Dzięki nowemu prawu ochrona konkurencji będzie możliwa nie tylko poprzez aktywność urzędu, ale również na drodze prywatnoprawnej. Występujemy w interesie publicznym, nakładamy kary za konkretne praktyki, a od dziś możliwe jest także skuteczne dochodzenie roszczeń przez poszczególnych poszkodowanych".
PAMIĘTAJ ! Niezgodne z rynkiem wewnętrznym i zakazane są wszelkie porozumienia między przedsiębiorstwami, wszelkie praktyki uzgodnione, których celem lub skutkiem są działania polegające m.in. na:
a) ustalaniu w sposób bezpośredni lub pośredni cen zakupu lub sprzedaży albo innych warunków transakcji;
b) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji, rynków, rozwoju technicznego lub inwestycji;
c) stosowaniu wobec partnerów handlowych nierównych warunków do świadczeń równoważnych i stwarzaniu im przez to niekorzystnych warunków konkurencji;
d) uzależnianiu zawarcia kontraktów od przyjęcia przez partnerów zobowiązań dodatkowych, które ze względu na swój charakter lub zwyczaje handlowe nie mają związku z przedmiotem tych kontraktów..
Przedsiębiorcy muszą więc przestrzegać zakazów określonych w art. 101 lub art. 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej lub zakazów określonych w art. 6 lub art. 9 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2017 r. poz. 229, 1089 i 1132).
Omawiana ustawa określa:
- zasady odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez naruszenie prawa konkurencji
- oraz zasady dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji w postępowaniu cywilnym.
Implementacja dyrektywy
Środki ochrony prawnej są szersze niż wcześniej, gdyż ustawa w zakresie swojej regulacji wdrożyła dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/104/UE z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie niektórych przepisów regulujących dochodzenie roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia prawa konkurencji państw członkowskich i Unii Europejskiej, objęte przepisami prawa krajowego (Dz. Urz. UE L 349 z 05.12.2014, str. 1).
Zasada winy
Zgodnie z art. 3 ustawy, sprawca naruszenia jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej komukolwiek przez naruszenie prawa konkurencji, chyba że nie ponosi winy. Ponadto art. 7 wskazuje, że domniemywa się, że naruszenie prawa konkurencji wyrządza szkodę.
Sprawca naruszenia odpowiada na zasadzie winy, istnieje jej domniemanie, ponadto istnieje domniemanie powstania szkody wskutek naruszenia praw konkurencji. Domniemanie winy oznacza, że to pozwany będzie musiał udowodnić, że nie naruszył prawa, a powód będzie musiał jedynie uprawdopodobnić swoje roszczenie i wycenić szkodę.
Powództwo
Sprawy rozpatrywane są w sądach okręgowych, bez względu na wartość przedmiotu sporu.
Odpowiedzialność sprawcy jest ponoszona zarówno w odniesieniu do osoby, która bezpośrednio poniosła szkodę jak i tej, która poniosła ją pośrednio.
Z powództwem mogą wystąpić nie tylko poszkodowani, ale również ich reprezentanci – organizacje zrzeszające konsumentów lub przedsiębiorców.
W ustawie jest też mowa o przesłankach odpowiedzialności solidarnej małych i średnich przedsiębiorców wobec swoich nabywców bezpośrednich lub nabywców pośrednich lub dostawców bezpośrednich lub dostawców pośrednich.
NOWOŚĆ W POLSKIM PRAWIE CYWILNYM: wyjawienie środka dowodowego:
W pozwie lub w trakcie postępowania powód może złożyć wniosek o wyjawienie środka dowodowego. Jeżeli powód uprawdopodobni swoje roszczenie i zobowiąże się, że wykorzysta dowód tylko na potrzeby tego postępowania, Sąd może nakazać pozwanemu, innej osobie trzeciej lub organowi ochrony konkurencji (Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów) okazanie dowodu, który posiada, np. dokumentów czy korespondencji mejlowej. Jeżeli strona będzie się od tego uchylać, sąd może ją obciążyć kosztami postępowania niezależnie od końcowego rozstrzygnięcia. Sankcją za niewyjawienie środka dowodowego może być też uznanie za ustalony faktu, który miał być na takiej drodze stwierdzony. Wniosek o wyjawienie środka dowodowego może złożyć również pozwany.
Oczywiście w toku procesu można zawrzeć ugodę.
Przedawnienie
Termin przedawnienia został wydłużony, w przypadku roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji będzie to termin 5-letni, jednak nie dłuższy niż 10 lat od dnia zaprzestania naruszenia.
Poniżej opisałam najważniejsze zagadnienia prawne, jednak ustawa zawiera jeszcze szereg innych szczegółów.
